Terminologija kuće i pokućstva u Valjevskoj Podgorini

Abstract

U radu je predstavljena tematska grupa reči kojima se obeležavaju pojmovi u vezi sa stanovanjem u Valjevskoj Podgorini. To je leksika kojom se imenuju realije iz domena tradicionalne kulture stanovanja, zbog čega predstavlja jedno od najvažnijih nematerijalnih dobara. Lekseme su klasifikovane po tematskom principu, tj. s obzirom na vrstu realije koja se njima obeležava i s obzirom na domen upotrebe date realije. U celokupnom terminološkom sistemu kuće i pokućstva u Valjevskoj Podgorini mogu se uočiti dva leksička principa, koji su u isto vreme i osnovni mehanizmi mišljenja jer se tiču načina na koji poimamo i organizujemo stvarnost. Reč je o dvema osnovnim vrstama hiperonimsko-hiponimskih odnosa poznatim u lingvistici kao taksonomija i meronomija. Oni će biti predstavljeni na primeru tematskih podgrupa kuća i njeni delovi i posude i predmeti s različitim namenama u ishrani.

The paper analyses groups of terms referring to house and household items in Valjevska Podgorina, i.e. the words that denote realia related to the traditional housing and dwelling, which represent one of the most significant aspects of intangible cultural heritage. The terms are classified thematically, in accordance with the type of realia they denote and the domain of use of the realia in question. The analysis of terminology related to house and household items in Valjevska Podgorina reveals two lexical principles, which also reflect the way of thinking as they are relevant to the way in which people understand and organize reality around them. They refer to the two basic hypernym-hyponym relations, known as taxonomy and meronymy in linguistics. They are presented by using the examples of lexical subgroups “house and its parts” and “tableware and food related items”