Primena lasera u arheologiji i metaparadigma nove muzeologije

Abstract

Uvođenje 3D laserskog skeniranja u oblast arheologije donelo je promene u brojnim aspektima heritološke paradigme, posebno u domenu dokumentacije. Mogućnost virtuelne spekulativne nadgradljivosti arheoloških lokaliteta, holografskih zapisa stanja artefakata i njihove aktuelizacije u virtuelnim muzejima, predstavljaju novo kontekstualno okruženje u dokumentovanju kulturne baštine. Na liniji metaparadigma-konceptualni modeli, razvoj laserske tehnike utiče na nove odnose na relaciji materijalna-nematerijalna kulturna baština. Primenom 3D tehnike laserskog skeniranja arheoloških objekata, u percepciju dominantno istorijskog i simboličkog prostora, uvedene su i logički i geometrijski utemeljene strukture. Reč je o kolateralno izvedenom rezultatu, nastalom iz potrebe savršenijeg dokumentovanja arheoloških objekata, koji se ogleda u otvaranju novih pitanja u teoriji, posebno filozofiji prostora. Osnovu za razrešenje ovih problema čine dva fenomena, svetlosni i geometrijski entitet, koji pripadaju različitim totalitetima, fizičkom i apstraktnom, a poseduju oblikovni kvalitet koji prema svojim performansama podjednako deluje i u pitanjima empirijskog dobijanja rezultata i na planu simulacije mernih informacija. Otuda i dualizam entiteta koji se iskazuje u pravcima intepretativnih kretanja: laserska tačka od elektronske ka geometrijskoj manifestaciji, u funkciji označavanja fizičkog, arheološkog objekta, te na drugoj strani geometrijska tačka, od geometrijske ka elektronskoj manifestaciji, kao mogućnost simulacija više hiljada tačaka primenom kombinacije fotogrametrijskog i triangulacijskog merenja sa određenom funkcijom raspodele verovatnoće merne nesigurnosti. Fizički prostor posmatramo kao subzistentnu stvarnost, u smislu trodimenzionalne ekspanzije u kojoj se nalaze konstituenti realnosti. U razmatranju koegzistencje virtuelnog i fizičkog prostora, polazimo od realnosti arheološkog lokaliteta (predmeta) i realnosti instrumentarijuma koji koristimo da bi transponovali i omogućili virtuelnu i faktografsku nadgradnju. Opservacija fizičkog prostora uvodi nas u tehnološki prostor laserskih, holografskih i elektronskih parametara koji dozvoljavaju tumačenje različitih saodnosnosti. Pokazuje se da upravo potencija virtuelne nadgradljivosti kao postupka koji stvara mogućnost faktografske rekonstrukcije, otvara i prostor za novo čitanje istorije mišljenja o prostoru, koja čini da primenom 3D laserskog skeniranja u oblasti arheologije, nema celovitog, već samo manje ili više celovitog mišljenja, koje je u svom parcijalnom dosegu svakako u mogućnosti da u nekom od brojnih domena opiše prostor. U skladu sa sopstvenim vremenom, analogno sa Deridinim pojmom differance u teoriji dekonstrukcije, prostor kao termin-sredstvo eksplikacije, poseduje sopstvenu infinitezimalnost koja inicira da se konačnom stvaranju značenja teži ne bi li sam pojam uvek bio sposoban za dopunjavanje. Otuda i nova paradigma i metaparadigma muzeologije, upravo indukovana primenom laserske tehnike, jednako pripadaju virtuelnoj sposobnosti duha i virtuelnoj realizaciji elektronskog medija u kojem opstaju zahvaljujući specifičnom potencijalu memorijskog računarskog prostora.